وکیل پایه یک و دو دادگستری

برای بررسی تفاوت وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری به تعریف هر یک از آنها در حقوق ایران می پردازیم.

وکیل پایه‌یک

اشخاصی که با دریافت دانشنامه حقوقی مبادرت به شرکت در آزمون ورودی شغل وکالت شده و با طی دوران کارآموزی و با اجرای قواعد کانون وکلا یا مرکز امور مشاوران قضائی موضوع قانون برنامه سوم توسعه یا قوانین حاکم بر جامعه مبادرت به دریافت وکالت پایه‌ یک شده و در انجام فرایند های حل مسائل دارای اختیارات تامه وکالتی می‌ باشند. بهترین وکیل دادگستری از نظر افراد متفاوت بوده و بسته به ارتباط افراد و توانایی مرتبط با دانش و مهارت‌ ها داشته است. و افراد بنا به مسئله پیش رویِ شخصی، تصمیم‌ گیرنده نهایی خواهند بود. وکلای دادگستری نسبت به حوزۀ فعالیت‌ هایی که دارند، وکیل پایه یک حقوقی/کیفری هستند.

وکیل پایه دو

فرق وکیل پایه یک و وکیل پایه دو در اینست که وکیل پایه یک دادگستری این اجازه را دارد که بدون هیچ محدودیتی در تمامی محاکم حقوقی یا کیفری کل کشور فعالیت حقوقی کنند. اما وکیل پایه دو فقط حق شرکت در آن دسته محاکم کیفری را دارد. که به جرایم تعزیری، حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی و همچنین در محاکم حقوقی پرونده‌ های مالی کمتر از ۲۵۰میلیون تومان و خواسته‌ های غیر مالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب را دارد. آن دسته از وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌ کنند بدواً به‌ صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می‌کنند و می‌توانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند. و پس از طی ۲ سال و همچنین تأیید صلاحیت علمی و گزینش‌ های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند.

اختیارات وکیل پایه دو و پایه یک

آیا یک وکیل پایه دو می‌تواند در کنار یک وکیل پایه‌ یک در جلساتی که نمی‌تواند شرکت کند شرکت کند؟

مثلاً در پرونده که خواسته بالای صد میلیون تومان می‌باشد و وکیل پایه دو نمی‌تواند بیشتر از پنجاه میلیون تومان اعلام وکالت نماید آیا می‌تواند در جلسات حضور پیدا کند با یک وکیل پایه‌یک؟

  کارآموز وکالت می‌تواند به همراه وکیل پایه‌یک در دعاوی که در صلاحیتش می‌باشد اعلام وکالت نماید.

اما حق اعلام وکالت و دفاع از حقوق قانونی موکل را ندارد هرچند به همراه وکیل پایه‌یک باشد که موضوع و وکالت‌نامه باید به تأیید وکیل سرپرست وی برسد و کارآموز وکالت از اعلام وکالت در دعاوی‌ای که مرجع اعتراض به رأی آن دیوان عالی کشور است ممنوع می‌باشد. همچنین کارآموز وکالت یا وکیل به‌اصطلاح پایه دو (مطابق ماده ٣۶ کانون وکلا) منفردا یا متفقاً به همراه وکیل سرپرست خود یا وکلای دیگر، علاوه بر محدودیت مقرر در قسمت اخیر تبصره ٣ ماده ۶ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، حق مداخله در دعاوی مالی بیش‌ازحد نصاب معین شده توسط اتحادیه را ندارد.

• تبصره 1- در پرونده‌های کیفری که مرجع تجدیدنظر آن‌ها دیوان عالی کشور است، کارآموز از ابتدای رسیدگی نزد قضات دادسرا (دادستان، دادیار و بازپرس)، حق وکالت و دخالت نخواهد داشت.
• تبصره 2- درصورتی‌که بعد از قبول وکالت و جریان دعوا به عللی چون اعتراض خوانده به تقویم خواسته یا مواردی که خواسته به‌طور علی‌الحساب تقویم شده، مشخص  شود دعوا خارج از صلاحیت کارآموز است، کارآموز باید با اعلام موضوع به موکل، استعفا دهد.
• تبصره 3- قبول وکالت جهت مطالعه پرونده، مشمول این ماده نیست حق اعلام وکالت و دفاع از حقوق قانونی موکل را ندارد هرچند به همراه وکیل پایه‌ یک باشد.

همچنین مطابق ماده ۲۵ آیین‌نامه اجرای ماده ۱۸۷ قانون سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران مشاوران حقوقی موضوع این آیین‌نامه پس از اخذ پروانه به مدت ۲ سال مشاور حقوقی و وکیل پایه ۲ محسوب می‌شوند. و تنها حق شرکت در محاکم کیفری که به جرائم «تعزیری مستوجب حبس کمتر از ۱۰ سال و شلاق و جزای نقدی و اقدامات تأمینی و بازدارنده» رسیدگی می‌کنند. و نیز در محاکم حقوقی که به دعاوی با خواسته کمتر از پانصد میلیون ریال یا خواسته غیرمالی مگر در دعاوی مربوط به اختلاف در اصل نکاح اصل طلاق، اثبات و نفی نسب رسیدگی می‌کنند را دارند. پس از انقضای این مدت و احراز صلاحیت توسط هیئت پروانه مشاور به پایه (۱) ارتقاء می‌یابد. دارندگان پروانه پایه (۱) حق شرکت در کلیه محاکم اعم از حقوقی، کیفری و غیره را دارند.

تبصره 1- اعمال مفاد این ماده مانع از حق ارائه مشاوره حقوقی از سوی مشاور در کلیه پرونده‌ها نمی‌باشد.

تعریف جامع وکیل در شهر مشهد