مجازات سرقت حدی به روش اعمال مجازات حد و بر اساس حدود و ضوابط شرعی و نه تعزیراتی در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است.
حد سرقت بر اساس قرآن کریم و روایات و ماده ۲۷۸ قانون مجازات اسلامی به شرح زیر است :
در مرتبه ی اول ( مجازات سرقت حدی بار اول ) قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای آن است، به طوری که انگشت شست و کف دست باقی بماند.
در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین برآمدگی است، به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
در مرتبه سوم، حبس ابد است.
در مرتبه چهارم، اعدام است هرچند سرقت در زندان باشد.
تبصره : هر گاه سارق، فاقد عضو متعلق قطع باشد، حسب مورد مشمول یکی از سرقت های تعزیری می شود.
شروط رضایت و گذشت در انواع سرقت
مجازات سرقت حدی مخصوص زنان
در سرقت با مجازات حدی فرقی بین مرد و زنان نیست؛ پس در موردی از جرم سرقت حدی که از مرد عضوی قطع میشود، از زن نیز قطع میگردد.
مجازات سرقت حدی مسلمان و غیرمسلمان ( ذمی )
در مجازات موضوع جرم سرقت حدی، تفاوتی بین مسلمان و غیر مسلمان نیست.
مجازات قطع عضو برای مسلمان اجرا میشود اگرچه از غیرمسلمان دزدیده باشد و همچنین اگر غیرمسلمان از فرد مسلمان یا غیرمسلمان سرقت انجام دهد مجازات قطع عضو اجرا میگردد.
مجازات سرقت حدی امین، راهن، مؤجر و مستاجر
اگر امین خیانت کرد، عنوان سارق بر او منطبق نیست؛ به همین دلیل دستش را نمى برند؛ و اگر راهن از عین مرهونه یا موجر از عین مستأجره دزدى کنند، حد قطع ندارند. اگر مالى به عنوان امانت به کسى سپرده شود و او در آن مال خیانت کرد، عنوان خائن بر او منطبق مى گردد؛ ولى عنوان سارق بر او صدق نمى کند. زیرا، شرط اقامه حد سرقت، یعنى سرقت از حرز پس از هتک آن، وجود ندارد. مالى که به عنوان امانت در دست اوست، حرز ندارد تا هتک حرز و سرقت صدق کند.
همچنین اگر راهن رهن را بدزدد قطع نمیشود. و اگر موجر عین استیجاری را بدزدد.
اگر اجیر از مال مستاجر بدزدد، پس اگر او را امین بر آن قرار داده باشد قطع نمیگردد؛ ولی اگر مال را از دست غیر خود در حرز قرار داده باشد، پس اجیر حرز را بشکند و بدزدد قطع میشود.
مجازات سرقت حدی زوج و زوجه از یکدیگر
همچنین هر یک از زوج و زوجه به سرقت مال دیگری درصورتیکه مال او در حرز قرار داده باشد، قطع میشود و در صورت نبود حرز، قطع نمیگردد. البته اگر زوجه از مال مرد، عوض نفقه واجب که شوهر آن را از او منع کرده، بدزدد از زن قطع نمیشود درصورتیکه به مقدار نصاب از نفقه بیشتر نباشد.
مجازات سرقت حدی میهمان
در مجازات حدی موضوع سرقت توسط میهمان مجازات حدی میتواند قطع عضو باشد به شرط آنکه مال داخل حرز قرار داده شده باشد وگرنه سرقت حدی نیست.
مجازات سرقت حدی خودرو و ماشین
در سرقت حدی خودرو و ماشین ، سارق با ورود به خودرو از طریق نقاط ورودی آن که شامل شکستن قفل درب یا استفاده از وسایل خاص می باشد، مرتکب جرم می شود. این عمل نه تنها به جرم سرقت خودرو منتهی می شود. بلکه با تخریب اموال مالکیتی خودرو نیز همراه است. که مجازات های خاصی برای آن در نظر گرفته می شود.
اگر خودرویی در پارکینگی باشد و سارق در ابتدا با باز کردن قفل درب، وارد پارکینگ شده و پس از شکستن شیشه خودرو، ضبط صوت ماشین را بردارد، مادام که از درب پارکینگ به عنوان بیرونیترین حرز خارج نشده باشد، سرقت حدی محسوب نمیشود.
مجازات سرقت حدی پول
جیب کت برای پول، حرز است چون پول را در آنجا قرار میدهند برای اینکه دور از دسترس باشد، جیب بری، اگر از جیب رویین باشد که آشکار است، حد سرقت جاری نمیشود و تعزیر میگردد، اما جیب لباس زیرین، حرز محسوب شده و حد جاری میگردد. بنابراین با این حساب، جیب ظاهری، حرز نیست.
مجازات سرقت حدی در زندان
اگر سارق برای بار چهارم نیز اقدام به سرقت حدی کند ، مجازات او اعدام خواهد بود . حتی اگر این سرقت را در زندان انجام دهد باز هم به اعدام محکوم خواهد شد .