جرائم پزشکی
جرایم پزشکی از جمله رفتارهایی محسوب میگردد که بر اساس مواد 2 و 497 قانون مجازات اسلامی جرم و قابل مجازات می باشد.
خطای کادر درمان یکی از عوامل فوت بوده و در این تحقیق با هدف پیشگیری از وقوع خطای کادر درمان مبادرت به
بررسی مهارتهای مدیریتی رشته MBA و تطبیق آن ها در جهت کاهش خطای کادر درمان نموده و با بررسی مباحثی
مثل مهارت پذیرش خطا به عنوان قسمتی از رفتار انسان، مهارت یادگیری، مهارت حل مسئله و تصمیم گیری و سایر
مهارت های مدیریتی، نقش این مهارت ها در پیشگیری از وقوع خطا در فرایند معاینه و درمان بیماران مورد بررسی و
نتیجه گیری قرار گرفته است.
مقدمه
مسئولیت کادر درمان ناشی از خطاهایی است که به طور قراردادی یا قانونی بر این افراد بار شده و روشهای مختلفی برای
کاهش خطای مرتبط با سالمت افراد مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است و در راستای تحقیق صورت گرفته به این
مسئله پاسخ داده شده که مهارتهای توسعه فردی چه تاثیری برکاهش خطا و نتیجتا کاهش مسئولیت قانونی کادر درمان
دارد.
بروز خسارت به بیمار در نتیجه خطای کادر درمان موجب مسئولیت در جبران ضرر و زیان بوده و در این تحقیق از روش
کتابخانه ایی و تفسیری مفهوم سالمت ، بیماری ، خطا ، کادر درمان ، حقوق و وظایف کادر درمان و بیمار ، مسئولیت و
مفاهیم مرتبط با مهارتهای توسعه فردی مورد تفسیر و بررسی قرار گرفته تا بتواند عالوه بر ارائه تعریف الزم از مفاهیم قانونی ،
مهارتهای توسعه فردی را به صورت مختصر شرح و تاثیر آن بر کاهش خطا و مسئولیت کادر درمان را مورد تطبیق و نتیجه
گیری قرار دهد.
سلامت
سازمان جهانی، سالمت را به معنی برخورداری کامل از آسایش جسمی روانی و اجتماعی )1( تعریف نموده که تعریفی جامع
اما ناقص بوده چرا که رسیدن به اهداف فوق برحسب جوامع و فرهنگهای مختلف متفاوت است و با توجه به تعریف فوق
بیماری به معنی نقطه مقابل و به معنی برخوردار نبودن از آسایش جسمی ،روانی و اجتماعی می باشد
اولین قدم در راستای رسیدن به هدف سازمان جهانی )برخورداری کامل از اسایش جسمی روانی و اجتماعی(و اجرای
منشور حقوق بیمار در ایران حفظ و احترام به کرامت انسان در شرایط بیماری )2( می باشد که از اهمیت ویژه ای برخوردار
است و مطابق آن دولت موظف است خدمات بهداشتی و درمانی را برای یکایک افراد کشور تامین کند و شرایط شایسته شان و
منزلت انسان و با احترام به ارزش ها، اعتقادات فرهنگی و مذهبی و بر پایه صداقت، انصاف، ادب و همراه با مهربانی و بر اساس
دانش روز و مبتنی بر برتری منافع بیمار وتوزیع منابع سالمت مبتنی بر عدالت و الویت های درمانی بیماران و مبتنی بر
هماهنگی ارکان مراقبت اعم از پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی و به همراه تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری و
به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیت های غیر ضروری و با توجه ویژه ای به حقوق گروه های آسیب پذیر جامعه از جمله
کودکان، زنان باردار، سالمندان، بیماران روانی، زندانیان، معلوالن ذهنی و جسمی و افراد بدون سرپرست داشته و در سریعترین
زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار و با در نظر گرفتن متغیرهایی چون زبان، سن و جنس گیرندگان را ارائه نماید همچنین
مطابق این منشور ضوابط و هزینه های درمان، نظرخواهی از پزشک دوم و دریافت راه حل دوم، انتخاب و تصمیم گیری در
خصوص درمان و احترام به حریم خصوصی بیمار و حقوق همراهان بیمار مورد توجه قرارگرفته است.
کادر درمان ، حقوق و مسئولیت ها
کادر درمان شامل افرادی است که به مناسبت یک وظیفه قراردادی یا قانونی ، مسئولیتی در قبال معاینه و درمان بیمار قبول
می نمایند و شامل پزشکان ، پرستاران ، مراکز درمانی و فعاالن حوزه سالمت میگردد و این افراد براساس جایگاه اجتماعی
دارای حقوق و وظایفی می باشند
در فرایند معاینه و درمان افراد فعال در حوزه سالمت ،میپذیرند که چنانچه برخالف استانداردهای حرفه ای و قانونی
عمل نمایند یا خطای صورت گرفته در نتیجه تقصیر ) عدم مهارت، بی احتیاطی، بی مباالتی و عدم رعایت نظامات دولتی (
آنها باشد ، مسئولیت حرفه ای در جبران ضرر و زیان وارده دارند.
افراد کادر درمان از حق بیمه مسئولیت مدنی حرفه ایی برخوردار بوده و به این معنی است که شخص بیمه گذار
)شرکت بیمه( ملزم به پرداخت خسارات ناشی از خطا و تقصیر وارد به اشخاص ثالث در رابطه با شغل می باشد ).
شرط پرداخت خسارت توسط بیمه گذار
، پذیرش و قبول فرد مقصر از خطای صورت گرفته در فرایند معاینه یا
درمان می باشد و همچنین در صورتی که بیمار ، تقصیر و خطای صورت گرفته توسط کادر درمان را اثبات نماید نیز بیمه
گذار )شرکت بیمه (مسئول پرداخت خسارت وارده به بیمار می باشد.
پزشکان ، کادر درمان و کلیه افرادی که به صورت صنفی و حرفه ای در حوزه سالمت فعالیت مینمایند حق دارند
تعهدات خود در قبال زیان وارده به اشخاص ثالث را بیمه نمایند و تعهد ایمنی خود را در قبال سالمت بیمار ، با خرید بیمه
مسئولیت مدنی حرفه ای بیمه نمایند .
در قرارداد بین شرکتهای بیمه و کادر درمان برای پرداخت خسارت استثناهایی ممکن است ذکر شود که با اثبات
آنها شرکت بیمه از پرداخت خسارت سرباز میزند مثل اثبات عدم هوشیاری کافی مسئول ، اقدام خارج از وظیفه قانونی،
صدمات ناشی از اشعه یا پرتوهای انرژی به بیمار مگر اینکه صدمات ناشی از اشعه جزو روند درمان باشد و در اغلب قراردادهای
مسئولیت حرفه ای ، هر شرطی که مورد توافق کادر درمان و شرکتهای بیمه باشد قابلیت تصریح و تحت پوشش قرار گرفتن
را دارد و میتواند توسط پزشک یا کادر درمان انتخاب گردد .
زیان ناشی ازخطای مرتبط با کادر درمان
این زیان به دلایل مختلفی مثل عدم وجود دانش کافی ، عدم ارزیابی و معاینه
صحیح، عدم صدور دستور صحیح ، عدم اطالع از استاندارد ها ، عدم اجرای وظیفه درمان و…اتفاق می افتد و در این شرایط
بیمار حق دارد در جهت جبران ضرر و زیان ناشی از خطای کادر درمان مبادرت به احقاق حق نماید و تصویب ضوابط و مقررات
حاکم بر حوزه سالمت یکی از پیشرو ترین توجهات قانونگذار بر حقوق بیماردرجهت دریافت زیان بوده است که از زمان قوانین
حمورابی در شهر بابل قدیم موجود بوده است.
رفتار در صورتی تقصیر گفته میشود که ناشی از بی مباالتی، بی احتیاطی، عدم مهارت ورعایت نکردن مقررات دولتی باشد).
بی مباالتی
به معنی ترک فعلی است که از لحاظ دانش مرتبط با فرایند معاینه و درمان می بایست انجام می شده است ولی
انجام نشده است.
بی احتیاطی
به معنی اجرای راه حل اشتباه در فرایند معاینه و درمان می باشد.
عدم رعایت مقررات دولتی
به معنی نقض وظیفه قانونی در رعایت استانداردهای دولتی ناظر برفرایند معاینه و درمان می باشد.
عدم مهارت
به معنی عدم مهارت فنی و علمی که براساس ان حقوق بیمار در فرایند معاینه و درمان نقض شده است
مهارت های توسعه فردی و خطای کادر درمان
از انجایی که کادر درمان در انجام وظیفه خود می بایست مدیریت صحیح داشته باشند برخی مهارتهای فردی که موثر
در کاهش خطای کادر درمان میباشد به شرح زیر مورد بررسی و تطبیق قرار میگیرد .
مهارت پذیرش خطا و خطای کادر درمان
خطا رفتاری است که در مدنظر فاعل و انجام دهنده کار نبوده و از نظر اجتماعی ناصواب ، اشتباه یا نادرست بوده و متقابل
برای فرد گناهی متصور نیست و در مقاطع مختلف تاریخی ، خطا به عنوان قسمتی از رفتار انسانی مورد توجه بوده که این
رفتار خود را در غالب های مختلفی نشان داده است .
پذیرش خطا به این معناست که قبول کنیم که خطا قسمتی از رفتار هر انسانی و خارج از پوشش ،جنسیت فردی و ابعاد
شخصیتی میباشد . کادر درمان یا به طور مثال پزشکان، دام پزشکان، دندان پزشکان، بیمارستانها، کلینیک ها، مسئولین داروخانه، پرستاران و سایر کارمندان و کارکنان کادردرمان خطای خود را در قبال امکان اشتباه بیمه نموده و با پذیرش یا اثبات خطا یا اشتباه امکان مطالبه خسارت برای زیان دیده فراهم میگردد.
شرایط عمومی بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان و پیراپزشکان
ماده ۱- اساس بیمه نامه: این بیمه نامه براساس قانون بیمه مصوب اردیبهشت سال ۱۳۱۶ و سایر قوانین و مقررات مرتبط و پیشنهاد کتبی بیمه گذار(که جزو غیرقابل تفکیک این بیمه نامه است) تنظیم گردیده و مورد توافق طرفین است. آن قسمت از پیشنهاد کتبی بیمه گذار که مورد قبول بیمه گر نبوده و همزمان با صدور بیمه نامه یا قبل از آن بطورکتبی به بیمه گذار اعلام گردیده است جزو تعهدات بیمه گر محسوب نمی شود.
ماده ۲- تعاریف و اصطلاحات: اصطلاحات زیر صرف نظر از هر معنی و مفهوم دیگری که ممکن است داشته باشد در این شرایط عمومی با تعریف مقابل آن بکار رفته است:
۱- بیمه گر: شرکت بیمه ای است که پروانه فعالیت از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران گرفته و مجاز به انجام عملیات بیمه در این رشته است.
۲- حق بیمه: وجهی است که بیمه گذار در برابر اخذ پوشش و تعهد بیمه گر برای جبران خسارت ناشی از وقوع یا بروز حادثه تحت پوشش بیمه نامه می پردازد.
۳- موضوع بیمه: جبران خسارات ناشی از مسئولیت مدنی حرفه ای بیمه گذار در قبال اشخاصی است که به علت خطا، اشتباه، غفلت و یا قصور وی در انجام امور درمانی یا پزشکی دچار صدمات جسمی یا روانی گردند و یا فوت شوند.
۴- بیمه گذار: شخصی است که مشخصات وی در بیمه نامه یا قرارداد بیمه ذکر گردیده و متعهد پرداخت حق بیمه است.
۵- زیان دیده: فردی است که بر اثر خطا، اشتباه، غفلت، بی احتیاطی و یا قصور بیمه گذار، دچار صدمات جسمی یا روانی یا تشدید بیماری شده است.
۶- غرامت فوت و نقص عضو: وجهی است که بیمه گر طبق شرایط این بیمه نامه متعهد می گردد در صورت احراز مسئولیت بیمه گذار به زیان دیده یا وراث قانونی وی بپردازد.
ماده ۳- مدت اعتبار بیمه نامه: جز در مواردی که در بیمه نامه به نحو دیگری توافق شده باشد مدت این بیمه نامه یک سال شمسی است و تاریخ شروع و انقضای آن در شرایط خصوصی آن مشخص می گردد.
فصل دوم- وظایف و تعهدات بیمه گذار
ماده ۴- بیمه گذار مکلف است در پاسخ به پرسش های بیمه گر همه اطلاعات راجع به موضوع بیمه را با دقت و صداقت اعلام نماید. اگر بیمه گذار در پاسخ به پرسش های بیمه گر عمداً از اظهار مطلبی خودداری نماید و یا عمداً بر خلاف واقع اظهاری بنماید قرارداد بیمه باطل خواهد بود ولو مطلبی که کتمان شده یا بر خلاف واقع اظهار شده است هیچ گونه تأثیری در وقوع حادثه نداشته باشد. به علاوه، نه فقط وجوه پرداختی بیمه گذار به وی مسترد نخواهد شد بلکه بیمه گر می تواند اقساط حق بیمه را که تا آن تاریخ عقب افتاده است نیز از بیمه گذار مطالبه نماید.
ماده ۵- بیمه نامه با تقاضای بیمه گذار و قبول بیمه گر صادر می شود ولی شروع پوشش بیمه ای و اجرای تعهدات بیمه گر منوط به پرداخت حق بیمه به ترتیبی است که در بیمه نامه پیش بینی شده است. چنانچه پرداخت حق بیمه به صورت قسطی باشد و بیمه گذار هر یک از اقساط موعدرسیده را به هر دلیل پرداخت نکند بیمه گر می تواند بیمه نامه را با رعایت ماده ۱۶ این آیین نامه فسخ نماید. چنانچه بیمه گر بیمه نامه را فسخ نکرده باشد در صورت وقوع حادثه، خسارت را به نسبت حق بیمه پرداخت شده به حق بیمه ای که تا زمان وقوع حادثه باید پرداخت می شد پرداخت خواهد کرد مگر آنکه در شرایط خصوصی بیمه نامه ضوابط دیگری درج شده باشد.
ماده ۶- بیمه گذار موظف است اسناد و مدارک مربوط به خدمات پزشکی انجام شده در مورد هر بیمار را در صورت درخواست بیمه گر در اختیار وی قرار دهد.
ماده ۷- بیمه گذار نباید بدون موافقت بیمه گر در مورد مسئولیت هایی که تحت پوشش این بیمه نامه است، تعهدی در قبال مدعی به عهده گیرد و یا وجهی به وی بپردازد مگر اینکه انجام این اقدام مورد موافقت بیمه گر قرار گرفته باشد.
ماده ۸- بیمه گر می تواند در صورت لزوم به هزینه خود دفاع از بیمه گذار را به مناسبت مسئولیت های موضوع این بیمه نامه بر عهده گیرد. در این صورت بیمه گذار موظف است اختیار تعیین وکیل را رسماً به بیمه گر تفویض نماید.
فصل سوم- وظایف و تعهدات بیمه گر
ماده ۹- خسارت های قابل تأمین، شامل دیه ناشی از نقص عضو و یا فوت زیان دیده و هزینه درمان صدمات جسمی یا روانی اوست که بیمه گذار به واسطه اقدام یا دستور وی بر اساس رأی مراجع ذی صلاح مسئول جبران آنها شناخته شود و بر اساس شرایط این بیمه نامه، بیمه گر متعهد به پرداخت آنها باشد.
ماده ۱۰- در مواردی که با توجه به اسناد و مدارک ارایه شده، مسئولیت بیمه گذار از نظر بیمه گر محرز باشد بیمه گر می تواند قبل از صدور رأی مراجع قانونی ذی صلاح با جلب موافقت بیمه گذار و مدعی یا مدعیان، خسارت را پرداخت و تسویه کند.
ماده ۱۱- تعهدات بیمه گر منحصر به مسئولیت حرفه ای بیمه گذار است که در مدت اعتبار بیمه نامه رخ دهد مشروط به اینکه ادعای خسارت در طول مدت اعتبار بیمه نامه یا حداکثر ظرف مدت چهار سال پس از انقضای بیمه نامه و حداکثر پس از ۲۰ روز اطلاع بیمه گذار به بیمه گر اعلام شده باشد. در صورت توافق بین بیمه گر و بیمه گذار این مدت تا شش سال قابل افزایش است.
ماده ۱۲- اگر بیمه گذار به پرداخت دیه محکوم شود حداکثر تعهد بیمه گر در قبال هر زیان دیده، معادل ریالی ارزان ترین نوع دیه از انواع مذکور در قانون مجازات اسلامی حداکثر تا مبلغ مندرج در شرایط خصوصی بیمه نامه خواهد بود.
ماده ۱۳- بیمه گر باید بعد از دریافت کلیه مدارک مربوط به خسارت حداکثر ظرف ۳۰ روز، مدارک را بررسی و نتیجه را اعلام نماید و در صورت احراز عدم استحقاق دریافت خسارت مراتب را با ذکر دلایل به طور مکتوب به بیمه گذار یا زیان دیده اعلام نماید و در صورت قبول خسارت، بیمه گر موظف است حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز پس از قبول خسارت آن را پرداخت نماید. اگر پس از تکمیل مدارک مثبته بیمه گر، در پرداخت خسارت تأخیر نماید، طبق حکم ماده ۵۲۲ آئین دادرسی مدنی عمل میشود.
ماده ۱۴- در صورتی که مسئولیت بیمه گذار همزمان تحت پوشش سایر بیمه گران باشد بیمه گر موظف است بر مبنای این بیمه نامه تعهدات خود را ایفا نماید و سپس می تواند برای بازیافت سهم سایر بیمه گران به آنها مراجعه نماید.
فصل چهارم- خسارت های خارج از تعهد بیمه گر
ماده ۱۵- جبران خسارت های ناشی از موارد زیر از شمول تعهدات بیمه گر خارج است:
۱- انجام معالجه، مداوا و یا عمل جراحی که به تشخیص مراجع ذی صلاح خارج از تخصص بیمه گذار باشد مگر آنکه زیان دیده نیاز به فوریت های پزشکی داشته باشد و متخصص مربوط در دسترس نباشد.
۲- بیمه گذار به دلیل استفاده از مسکرات و استعمال مواد مخدر یا داروی خواب آور، تمرکز و هوشیاری لازم را برای مداوای زیان دیده نداشته باشد و باعث صدمه جسمی و یا روانی او شود.
۳- انجام امور پزشکی و درمانی که به تشخیص مراجع ذی صلاح خلاف قوانین و مقررات جاری باشد.
۴- هر نوع خسارتی که منشاء آن تشعشعات یونیزه کننده یا رادیو اکتیو و انرژی هسته ای باشد مگر آنکه استفاده از آنها برای معالجه بیمار ضروری باشد.
۵- عدم النفع.
۶- عمد بیمه گذار.
۷- جرایم و جزای نقدی.
فصل پنجم- سایر موارد
ماده ۱۶- نحوه فسخ بیمه نامه: در موارد زیر هر یک از طرفین بیمه نامه می تواند با اخطار کتبی ۲۰ روزه بیمه نامه را فسخ نماید:
۱- موارد فسخ از سوی بیمه گر:
– عدم پرداخت حق بیمه در سررسیدهای مندرج در اعلامیه های بدهکار صادره.
– تشدید خطر و عدم موافقت بیمه گذار به پرداخت حق بیمه اضافی مربوط.
۲- موارد فسخ از سوی بیمه گذار:
– متوقف شدن فعالیت بیمه گر به هر دلیل.
– عدم تمایل بیمه گذار به ادامه پوشش.
ماده ۱۷- در صورت فسخ از طرف بیمه گر، باید حق بیمه مدتی که باقی مانده است به صورت روزشمار محاسبه و به بیمه گذار برگشت داده شود. در صورت فسخ بیمه نامه از طرف بیمه گذار حق بیمه مدت بیمه براساس تعرفه کوتاه مدت به شرح ذیل محاسبه و بقیه آن مسترد خواهد شد:
مدت بیمه نامه
درصد حق بیمه سالانه
تا ۵ روز
۵
از ۶ روز تا ۱۵ روز
۱۰
از ۱۶ روز تا ۳۰ روز
۲۰
از ۳۱ روز تا ۶۰ روز
۳۰
از ۶۱ روز تا ۹۰ روز
۴۰
از ۹۱ روز تا ۱۲۰ روز
۵۰
از ۱۲۱ روز تا ۱۵۰ روز
۶۰
از ۱۵۱ روز تا ۱۸۰ روز
۷۰
از ۱۸۱ روز تا ۲۷۰ روز
۸۵
از ۲۷۱ روز تا ۳۶۵ روز
۱۰۰
ماده ۱۸- محدوده جغرافیایی: این بیمه نامه فقط در محدوده جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران معتبر است و در خصوص مسئولیت حرفه ای بیمه گذار در خارج از محدوده مذکور بیمه گر هیچگونه تعهدی ندارد.
ماده ۱۹- نحوه حل و فصل اختلاف: هرگونه اختلاف ناشی از تعبیر، تفسیر و یا اجرای این بیمه نامه، در صورتی که از طریق مذاکره حل و فصل نشود به داور مرضی الطرفین ارجاع خواهد شد. رأی داور مزبور قطعی و برای طرفین لازم الاتباع است . در صورتی که طرفین در مورد انتخاب داور مرضی الطرفین به توافق نرسند موضوع به هیأت داوری ارجاع و به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
۱- هر یک از طرفین داور اختصاصی خود را تعیین و به طرف دیگر معرفی می نماید.
۲- داوران اختصاصی قبل از بحث دربارة موضوع مورد اختلاف به اتفاق داور دیگری را به عنوان سرداور انتخاب خواهند نمود.
۳- رأی هیأت داوری با اکثریت آرا، معتبر و برای طرفین لازم الاتباع خواهد بود.
۴- در صورتی که هر یک از طرفین تا ۳۰ روز بعد از انتخاب و معرفی داور طرف مقابل ، داور اختصاصی خود را تعیین نکند و یا داوران اختصاصی تا ۳۰ روز در مورد تعیین سرداور به توافق نرسند هر یک از طرفین می تواند حسب مورد از دادگاه ذی صلاح درخواست تعیین داور یا سرداور بنماید.
ماده ۲۰- مواردی که در این بیمه نامه ذکر نشده است بر اساس قانون بیمه، عرف بیمه و سایر قوانین جاری کشور جمهوری اسلامی ایران عمل خواهد شد.
ماده ۲۱- این آیین نامه از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است و جایگزین آیین نامه شماره ۳۷ و ۳۸ (شرایط عمومی و تعرفه بیمه نامه مسئولیت مدنی حرفه ای پزشکان) مصوب شورای عالی بیمه و مکمل های بعدی آن خواهد شد.
اوعلی سینا و خطا یا اشتباه
ابوعلی سینا دانشمند ایرانی در خصوص پذیرش خطا اعلام میدارد
اگر برای یک اشتباه ، هزار دلیل بیاورید در واقع هزار و یک اشتباه از شما سرزده است و این جمله
به معنی وجود خطا در رفتار انسان می باشد که پذیرش آن به عنوان اولین اصل توسعه انسانی مورد تایید قرارگرفته است.
پذیرفتن خطا به عنوان رفتارمنطقی انسان دارای سطوح مختلفی می باشد:
اولین گام از پذیرش خطا به معنی این است که هر انسانی دارای شخصیتی با ابعاد مثبت ، منفی و دارای ضعف ها و ایراداتی در
رفتار می باشد و نقطه شروع برای ترمیم نقاط ضعف، شناخت آنها و تبدیل و رشد آن ها به نقاط قوت می باشد.
ویژگی هایی مثل عصبانیت، عدم درک شدن، تغییر خلق و خوی و موارد بسیاری از ویژگی های شخصیتی دوست
نداشتنی ، قسمتی از وجود هر فردی می باشد و بیان آن اولین گام در پذیرفتن دوست نداشتنی های شخصیتی و شناخت
خود میباشد چراکه با شناخت ابعاد دوست نداشتنی به جای توجیه و تفسیر اشتباه ، اشتباه را میپذیریم و تالش میکنیم تا در
راستای اصالح آن قدم برداریم.
پذیرش خطا به عنوان اولین عامل درکاهش خطای کادر درمان می باشد چرا که بیان خطا عالوه بر اینکه حقوق و
ضرر و زیان وارده به بیمار را تامین می نماید می تواند منجر به کاهش خطای مشابه گردد چرا که با بررسی جزئیات خطا و
ارائه راه حل صحیح به سایر افرادی که در حوزه مرتبط با آن خطا ممکن است فعالیت نمایند کمک نماید که آنها نیز دچار
همان خطا نشوند .
مهارت مدل ذهنی و خطای کادر درمان
رفتار افراد تابع مدل ذهنی می باشد مدل ذهنی به افراد می اموزد که بسیاری از دانسته ها و برداشت ها و نظرات دانشمندان
چیزی فراتر از یک مدل ذهنی نیست و در صورتیکه خطرات و تهدیدهای ناشی از مدل ذهنی کادر درمان شناسایی نشود
ممکن است کادر درمان را در دام مدل ذهنی انداخته و مرتکب خطا شوند چرا که هیچ مدل ذهنی قرار نیست برای همیشه
باقی بماند و مدل های ذهنی آن چیزی هستند که روزی اندیشه ما ان بوده و مانند هر موجود دیگری در حال رشد و بلوغ
هستند و از این جهت تردید در مدل ذهنی یکی از عوامل موثر در پیشگیری از خطا و مسئولیت کادر درمان می باشد.
مهارت یادگیری و خطای کادر درمان
یادگیری به معنای تاثیرات ناشی از باال رفتن اگاهی در زمینه های دانش و مهارت های روز بوده که با رشد فن اوری اطالعات
و اینترنت به سادگی قابل دسترس است و از آن جایی که برخی دانسته ها براساس مدل ذهنی است این مهارت باعث می
گردد افراد در جهت نظم شخصی همیشه در حال دسترسی به دانش و مهارت های روز باشند و به مدل ذهنی تایید شده قبلی
اکتفا نکنند این مهارت کوتاه مدت نبوده بلکه روش و سبکی دائمی در نگاه به دنیا و محیط بوده که از طریق حفظ کردن،
درک کردن و کاربردی کردن اطالعات ارتقا یافته وکادر درمان با پذیرش اینکه ممکن است اطالعاتشان ناقص یا اشتباه باشد
در فرایند معاینه و درمان از دانش و اطالعات روز استفاده نماید.
تفکر سیستمی و خطای کادر درمان
یکی از نیاز های اجرای فرایند معاینه و درمان ، نوع تفکری است که اجرای فرایند معاینه و درمان را طراحی می نماید و مطابق
الگوی رفتاری تفکر سیستمی ، اجزای متعددی که با یکدیگر در ارتباط و تعامل میباشند با دقت در جزئیات و آینده نگری
مورد توجه قرار گرفته و اهداف دارای مرز و بر اساس منابع ) زمان – انرژی _ تمرکز و … (تعیین و اجرا می گردد واین نوع
تفکر قبل از شروع فرایند معاینه و درمان در پیشگیری از خطای کادر درمان موثر می باشد.
مهارت پرسش گری و شنیدن موثر و خطای کادر درمان
سوال کردن با هدف کمک کردن به افراد در تشریح مسئله کمک می نماید. طرح پرسش خوب و نقادانه برای طرح سوالی بهتر
و تفکری عمیق تر صورت میگیرد.
یک پرسش مناسب از نگاه فرد بیرونی میتواند منجر به انتخاب نام درستی برای مسئله گردد ،گستردگی مسئله را
تشریح وکادر درمان را از قرار گرفتن در تله مدل ذهنی دور نماید. همچنین شنیدن پویا و موثر نقش مهمی در تشخیص
مسئله دارد چرا که شنیدن موثر به معنای صرفا حفظ ارتباط چشمی نیست بلکه به معنی این است که در مواجهه با گفتار و
رفتار فقط به موضوعاتی اجازه ورود به ذهن و زبان را بدهیم که به نوعی در چهارچوب بحث قرار داشته باشد و از شنیدن
موضوعات خارج از چهارچوب بحث کنار رویم و توسعه مهارت پرسشگری و شنیدن موثر می تواند در توسعه فرایند معاینه و
درمان از خطای کادردرمان پیشگیری نماید.
مهارت قضاوت و ارزیابی و خطای کادر درمان
گاهی هدف یادگیری باال بردن توانایی ارزیابی می باشد که فردی به عنوان کارشناس نسبت به یک موضوع رسیدگی و اظهار
نظر مینماید .
در جهت باالبردن این توانایی می بایست با پذیرش امکان خطا در معاینه و درمان ، بیماری تشریح و مفاهیم و نظرات
بیمار مورد بررسی و اطالعات بدست آمده با دانش روز مورد تطبیق و نهایتا نظر کارشناسی مورد تصمیم گیری و اجرا
قرارگیرد توسعه این مهارت میتواند موجب کاهش خطای کادر درمان در مرحله معاینه و ارزیابی بیمار باشد.
مهارت حل مسئله و تصمیم گیری و خطای کادر درمان
وقتی وضعیت فعلی خود را می شناسید و نیز می دانید که وضعیت مطلوب و هدف شما چیست اما نمی دانید که با طی کردن
چه مسیری می توانید از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب برسید عمال با یک مسئله مواجه هستید و برای حل ان در جستجوی
مسیر مناسب و نقشه راه مناسب هستید که منجر به حل مسئله و تصمیم گیری می گردد.
مهارت تصمیم گیری به فرد کمک می کند که خطاهایش در تصمیم گیری کاهش یافته و احتمال انتخاب راه حل
مناسب و تصمیم گیری درست افزایش یابد و این امر با توجه به عواقب تصمیم گیری درست یا نادرست انجام می گیرد. در
تمامی تصمیم گیری ها می توان با کاربرد مهارت حل مسئله و تصمیم گیری به نتایج بهتری دست یافت.
یادگیری و توسعه مهارت تصمیم گیری برای تمامی افرادی که در حوزه سالمت فعالیت می نمایند می تواند باعث
پیشگیری از خطای درمانی گردد چرا که ارتقا مهارت تصمیم گیری با توجه به این نکته است که امکان اشتباه بودن تصمیمات
و اطالعات گذشته وجود دارد و نمی بایست صرفا و با تکیه بر تصمیم های گذشته مبادرت به انتخاب و تصمیم گیری نمود.
همچنین ثبت و گزارش تصمیم هایی که منجر به خطای کادر درمان شده بدون ذکر مشخصات خاطی می تواند باعث کاهش
خطای کادر درمان و مسئولیت کادر درمان باشد.
مهارت پایداری و خطای کادردرمان
ثبات به معنی تغییر نکردن یاتغییرات جزئی می باشد به طور مثال اگر کسی به سمتی منصوب گردید مطمئن باشد که جایگاه
خود را دارد و از دست نمی دهد و فقط ممکن است بین پست ها جابجا شود و به مرور زمان میتواند نردبان شغلی را طی نماید
این شخص در محیط کار مراکز درمانی و بیمارستان دارای ثبات شغلی است و یادگیری ایجاد پایداری به عنوان یک سبک
میان مدت یا بلند مدت توسط مدیران مراکز درمانی میتواند در کاهش خطای کادر درمان کمک نماید چرا که در برخی موارد
خطای کادر درمان به جهت عدم ثبات شغلی کارمندان و عدم انجام وظایف محوله می باشد.
مهارت کار تیمی و خطای کادر درمان
کار گروهی در فرایند معاینه و درمان جایگاه خاص خود را دارد و در ان دو یا چند نفر در تعامل با یکدیگر فعالیت دارند و
اطالعات خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و د رتصمیم گیری ها به صورت تیمی عمل مینمایند و در راستای کارتیمی
بهتر می بایست هدف و روش اجرا مشخص و افراد در ارائه راه حل و اجرای راه حل با یکدیگر تعامل داشته و تقسیم کار به
صورت اثربخش صورت گیرد و توسعه مهارت کار تیمی در کادر درمان و پذیرش امکان خطای شناختی می تواند موثر در
پیشگیری از وقوع خطای پزشکی در فرایند معاینه و درمان باشد. انواع تست های شخصیت شناسی و الگوهای تیپ شناسی
موجود بوده که میتواند در راستای خود شناسی و ارتقا اگاهی قدم برداشته و کمک نماید که با شناخت بهتر خود و اطرافیان،
افرادی که دارای توانایی خاص خود هستند در جایگاه خود قرار داده و کادردرمان می تواند براساس شاخصه ها ی استاندارد
تشکیل و اداره گردد و با شناخت بهتر شخصیت افراد تیم می توان با تحلیل مناسب ،رفتاری را انجام داد که موجب رشد و
توسعه کاری تیم درمان و پیشگیری از خطای کادر درمان گردید.
مهارت ارزش و ارزش افرینی و خطای کادر درمان
ارزش افرینی به معنی افزودن چیزی به جهان که قبل از ما وجود نداشته است و موجب تسهیل زندگی و کسب و کار
برای دیگران می شود و یکی از ارزش افرینی های مرتبط با کادر درمان، اعالم خطا و راه حل برای پیشگیری از وقوع مجدد
خطا می باشد چرا که این دیدگاه باعث می گردد با ثبت خطا و راه حل اشتباه و پذیرش اعالم خطا به عنوان یک ارزش در
کاهش خطای کادر درمان قدم برداریم.
مهارت سیستم های کنترل مدیریت و خطای کادر درمان
کنترل به معنای نظارت دائمی بر یک فرایند میباشد که برنامه آن از قبل تعیین شده و در حال اجرا می باشد و هر زمان که
خروجی با برنامه همخوانی نداشت اقدامات اصالحی در کنترل آن انجام میگردد. کنترل در مدیریت فرایند معاینه و درمان به
معنی این است که برنامه عملکرد با استانداردهای از پیش تعیین شده و برنامه ها و هدف ها سنجییده شود که عملکرد و
خروجی فرایند درمان ،مطابق با انتظارات می باشد یا خیر و در صورتی که با تغییر می توان به نتیجه موثرتری دست یافت می
بایست اقدامات اصالحی انجام و نظارت گردد و کنترل مدیریت اجرای برنامه به معنی محدودیت اجرای برنامه نمی باشد چرا
که کادر درمان می تواند با توسعه مهارت کنترل مدیریت راه حل معاینه و درمان را نظارت و از خطا پیشگیری نماید و
یادگیری مهارت فوق برای هر کسی که به نوعی مدیریت فرایندی را بر عهده می گیرد الزم می باشد.
نتیجه گیری
در تحقیق مورد نظر معاینه ، درمان و مسئولیت ناشی از ارتباط کادر درمان در قبال زیان بیمار مورد توجه قرار گرفت و از
آنجایی که توجه به رفتار شایسته از اصول مندرج در منشور حقوق بیمار بوده تحقیقات رفتارشناسی در کاهش میزان خطا و
مسئولیت کادر درمان مورد بررسی و مشخص شد در مواردی به جهت عدم آگاهی الزم از مهارت پذیرش خطا به عنوان یک
اصل انسانی و عدم آگاهی کادر درمان از حقوق قانونی خود در قبال مسئولیت جبران ضرر و زیان ناشی از پذیرش خطا)بیمه
مسئولیت حرفه ای( و همچنین عدم آگاهی از مهارتهای توسعه فردی و بی احتیاطی، بی مباالتی و عدم رعایت استانداردهای
قانونی صورت میگیرد .
با تقویت و توسعه مهارتهای مثل مهارت های پذیرش خطا به عنوان اصلی اساسی از رفتار انسانی و توسعه مهارت
های یادگیری ، تفکر سیستمی ، پرسشگری و شنیدن موثر ، قضاوت و ارزیابی و توسعه شناخت خود و اعضای تیم کادر درمان
و توسعه مهارتهای کار تیمی و نظارت بر فرایند معاینه و درمان در کاهش خطای کادر درمان قدم برداشت و از آنجایی که
توسعه مهارتهای رفتاری به عنوان اصلی اخالقی در پیشگیری از وقوع خطا کادر درمان موثر میباشد به نظر یادگیری شخصی یا
آموزش قبل از قبول مسئولیت میتواند در کاهش خطای کادر درمان موثر باشد .