حقوق کیفری

حقوق به معنی جمع حق و مترادف حق مسلم و تحت حمایت قانون برای اشخاص حقیقی یا حقوقی و عمومی است.

حقوق کیفری شاخه ای از حقوق عمومی است که به بررسی رفتار اشخاص حقیقی، حقوقی و عمومی در تحقق جرم میپردازد.

روزانه در محاکم قضائی ایران مسائل مختلفی که مرتبط با حقوق کیفری است مورد رسیدگی قضائی قرار گرفته و قوانین مختلفی مورد استناد محاکم قضائی قرار میگیرد.

حقوق کیفری ایران مبتنی است بر قواعد حقوق کیفری بین الملل و معاهدات، دین اسلام و حقوق قانونی ناشی از حقوق جزای کشور فرانسه که در هر دوره از فعالیت خود دستخوش اصلاحاتی شده است.

حقوق کیفری در قانون مجازات اسلامی 1392

یکی از قوانین حاکم بر حقوق کیفری اشخاص حقیقی، حقوقی و عمومی، قانون مجازات اسلامی است.

قانون مجازات اسلامی دارای 5 سرفصل کلی شامل حقوق جزای عمومی، حدود، قصاص، دیات، تعزیرات و مجازات های بازدارنده است.

حقوق کیفری در حقوق جزای عمومی

قانون مجازات اسلامی در مواد 1 لغایت 216 به بررسی حقوق جزای عمومی پرداخته و در این مواد قانونی به بررسی جرم، انواع مجازات اصلی، تیعی و تکمیلی، تخفیف و معافیت از مجازات، مجازات جایگزین حبس،تعویق، تعلیق، آزادی مشروط نظام نیمه آزادی، مجازات جایگزین حبس، مجازات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان، عفو، نسخ قانون، گذشت شاکی، مرور زمان، توبه، قاعده درا، شروع به جرم، مباشرت، معاونت، سردستگی گروه مجرمانه، تعدد و تکرار جرم، شرایط و موانع مسئولیت و ادله اثبات در حقوق کیفری شامل اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضی

حقوق کیفری در جرایم حدود

قانون مجازات اسلامی در قسمت حدود به بررسی جرایم زنا، لواط، تفخیذ، مساحقه، قوادی، قذف، سب نبی، مصرف مشروبات الکلی، سرقت مستوجب حد، محاربه ، بغی و افساد فی الارض پرداخته است .

حقوق کیفری در جرایم مستوجب قصاص

قانون مجازات اسلامی در قسمت قصاص به بررسی قصاص از ماده ۲۸۹ لغایت ۴۴۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ شامل ۴ بخش پرداخته است.

بخش اول ( مواد عمومی) شامل اقسام و تعاریف جنایات، تداخل جنایات، شرایط عمومی قصاص ، راه های اثبات جنایت، صاحب حق قصاص، شرکت در جنایت، اکراه در جنایت.

بخش دوم ( قصاص نفس )

بخش سوم ( قصاص عضو ) شامل موجب قصاص عضو و شرایط قصاص عضو.

بخش چهارم ( اجرای قصاص ) شامل مواد عمومی، اجرای قصاص نفس، اجرای قصاص عضو.

حقوق کیفری در جرائم مستوجب دیه

دیات از ماده ۴۴۸ لغایت ۷۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ شامل دو بخش است:

بخش اول ( مواد عمومی ) شامل تعریف دیه مقدر و غیر مقدر ( ارش ) ، ضمان دیه، راه های اثبات دیه، مسئول پرداخت دیه، مهلت پرداخت دیه، موجبات ضمان، تداخل و تعدد دیات.

بخش دوم ( مقادیر  دیه نفس و قواعد عمومی دیه اعضاء و دیه مقدر شامل دیه مو، چشم، بینی، لاله گوش، لب، زبان، دندان، گردن، فک، دست و پا، ستون فقرات، نخاع، نشیمنگاه، دنده، ترقوه، پرده بکارت، افضاء همسر، اندام تناسلی مرد و زن ، بیضه، پستان زن، قواعد عمومی دیه منافع، دیه عقل، حس شنوایی، بینایی چشم،  حس بویایی ، حس چشایی، دیه صوت و گویایی، ریزش ادرار و مدفوع ، قدرت جنسی یا مقاربت ،  دیگر حواس و منافع مثل خواب و عادت ماهانه ، جراحات سر و صورت ، سقط جنین، جنایت بر مرده.

حقوق کیفری در جرائم تعزیری و مجازاتهای بازدارنده

تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب ۱۳۷۵ شامل ۲۹ فصل به ترتیب شامل جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور، اهانت به مقدسات مذهبی و سوء قصد به مقامات داخلی، سوء قصد به مقامات سیاسی خارجی، تهیه و ترویج سکه قلب، جعل و تزویر، محو یا شکستن مهر و پلمپ و سرقت نوشته ها از اماکن، فرار محبوسین قانونی و اختفاء مقصرین، غصب عناوین و مشاغل، تخریب اموال تاریخی و فرهنگی، تقصیرات مقامات و مامورین دولتی، ارتشاء ربا و کلاهبرداری، امتناع از انجام وظایف قانونی، تعدیات مامورین دولتی نسبت به دولت، تمرد نسبت به مامورین دولت، هتک حرمت اشخاص، اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرایم، جرایم علیه اشخاص و اطفال، جرایم ضد عفت و اخلاق عمومی، جرایم بر ضد حقوق و تکالیف خانوادگی، قسم و شهادت دروغ و افشای سر، سرقت و ربودن مال غیر، تهدید و اکراه، ورشکستگی، خیانت در امانت، احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیوانات، هتک حرمت منازل و املاک غیر، افترا و توهین و هتک حرمت، تجاهر به استعمال مشروبات الکلی، قماربازی و ولگردی ، جرایم ناشی از تخلفات رانندگی.

حقوق کیفری در قانون مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری

حقوق کیفری ایران علاوه بر بررسی جرائم ارتشاء و کلاهبرداری در قانون مجازات اسلامی مبحث تعزیرات در قانونی مجزا در طی 8 ماده به بررسی راههای حیله و تقلب در کلاهبرداری، شروع به کلاهبرداری، تحصیل مال از طریق نامشروع، پرداخت رشوه، اختلاس میپردازد.

حقوق کیفری در قانون جرائم رایانه ای

حقوق کیفری ایران در کتاب قانون جرائم رایانه ای به بررسی جرائم و مجازات های رایانه ای علیه محرمانه گی داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی، دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه ای، جرائم علیه صحت داده، جعل، تخریب ، سرقت و کلاهبرداری رایانه ای ، جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی، نشر اکاذیب، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، تشدید مجازات ها، آیین دادرسی جرائم رایانه ای، صلاحیت رسیدگی و جمع آوری عدله رایانه ای، نگهداری و حفظ داده ها، تفتیش و توقیف داده ها، شنود محتوای رایانه ای، استنادپذیری ادله الکترونیک پرداخته است.

حقوق کیفری در جرائم مرتبط با مواد مخدر

حقوق کیفری ایران در رسیدگی به افعال مجرمانه مرتبط با مواد مخدر به بررسی افعال خرید، نگهداری، مخفی کردن،معاوضه، تولید، تکرار و تعدد در جرائم مواد مخدر، وارد کردن، ساخت و توزیع، صدور و ارسال مواد مخدر سنتی و صنعتی میپردازیم.

حقوق کیفری در جرائم اصل 49 قانون اساسی

حقوق کیفری ایران در جرائم موضوع اصل 49 قانون اساسی ایران به بررسی منافع نامشروع حاصل از جرائم ربا، غصب، قمار، رشوه، اختلاس، سرقت، سوء استفاده از موقوفات، سوء استفاده از مقاطعه‌‏كاری‏ها و معاملات دولتی، فروش زمین‏های موات و مباحات اصلی، دایر كردن اماكن فساد میپردازد.

حقوق کیفری در سازمان تعزیرات حکومتی

حقوق کیفری ایران در رسیدگی به رفتارهای قابل تعزیر بر مجازات در سازمان تعزیرات حکومتی به بررسی جرائم تعزیرات حکومتی که بر اساس گزارش مامورین سازمان قیمت و توزیع کالا و خدمات، گزارش سازمان بازرسی کل کشور و شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی یا اخبار و گزارشات مردمی به بررسی جرائم گرانفروشی یا عرضه کالا یا خدمات به بهای بیش از نرخ های رسمی، کم فروشی و تقلب، احتکار، عرضه خارج از شبکه، عدم درج قیمت، مخفی کردن و امتناع از عرضه کالا، عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع، عدم اجرای تعهدات واردکنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی، نداشتن پروانه بهره برداری واحدهای تولیدی، فروش ارزی ریالی بر خلاف قانون، فروش اجباری، عدم اعلام موجودی کالا، در اختیار قرار دادن کالا بصورت عمده در اختیار اشخاص غیرصالح، تخلفات بخش دولتی میپردازد.

همچنین حقوق کیفری ایران در رسیدگی به جرائم موضوع سازمان تعزیرات حکومتی به بررسی تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام میپردازد که در آن به بررسی مجازات ایجاد موسسات پزشکی غیرمجاز و بدون پروانه، ایجاد و یا ارائه خدمات مازاد بر احتیاج به منظور سودجویی و دریافتی اضافه از نرخ های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، به کارگیری صاحبان حرفه پزشکی و پیراپزشکی فاقد مجوز قانونی، ترک موسسه پزشکی توسط مسئول فنی و پزشک کشیک و سایر کارهای تخصصی در ساعات مقرر میپردازد و همچنین حقوق کیفری ایران به مبحث توزیع و فروش دارو و شیرخشک و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی و تخلفات مربوط به گرانفروشی دارو میپردازد.

همچنین حقوق کیفری ایران به بررسی قانون نظام صنفی کشور در رسیدگی های مرتبط با سازمان تعزیرات حکومتی میپردازد.