با بررسی مشاوره های کیفری و پرونده های مرتبط با سرقت به این نتیجه میرسیم که سرقت تعزیری یکی از جرائم مندرج در فصل پنجم و کتاب تعزیرات از قانون مجازات اسلامی بوده است. و مجموعه حقوقی آوای رهنما با توجه به نقش وکیل در پرونده کیفری و مستند به قانون مجازات اسلامی ایران ضمن تعریف جامع سرقت تعزیری و شرایط و مجازات هر کدام از سرقت های تعزیری به بررسی مسائل متداول مطرح شده در زمان مشاوره با وکیل در سرقت های تعزیری می پردازد.

سرقت تعزیری چیست؟

سرقت و ربودن مال غیر یا سرقت تعزیری نوعی از ربودن مال دیگری است که مجازات تعزیری آن به این دلیل است که تمام شرایط مستلزم سرقت حدی و مندرج در ماده 268 قانون مجازات اسلامی را ندارد.

اگر سرقت صورت گرفته تمام شرایط ذکر شده در سرقت با مجازات حدی را نداشته باشد مجازات سارق از نوع حدی به تعزیری تغییر می یابد به این صورت که مجازات حدی مثل (قطع انگشتان دست راست، قطع پای چپ، حبس ابد و یا اعدام)  به یکی از مجازات های تعزیری از نوع حبس، شلاق یا جزای نقدی تبدیل میگردد و به جهت تعیین نوع مجازات تعزیری بر سرقت انجام شده سرقت تعزیری گفته می شود.

مسئولیت سارق در سرقت تعزیری

مسئولیت سارق در سرقت تعزیری بر اساس ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی علاوه بر حبس، شلاق یا جزای نقدی، سارق را ملزم به رد عین مال موردسرقت می نماید و در صورتی که عین مال مسروقه موجود نباشد سارق ملزم به رد مثل یا قیمت مال مسروقه می باشد.همچنین سارق ملزم به جبران خسارت وارد شده به صاحب مال می باشد.

۱-سرقت تعزیری با مجازات پنج تا بیست و پنج سال

مجازات سرقت تعزیری افرادی است که سرقتشان دارای مجازات حدی نیست و دارای ۵ شرط مصرح در ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی میباشند.

شرایط سرقت تعزیری مشدد ماده ۶۵۱ چیست؟

شرایط سرقت تعزیری مشدد مشمول ماده ۶۵۱ قانون مجازات شامل دو نفر یا بیشتر میگردد که شبانه از دیوار بالا رفته یا حرز را بشکنند یا کلیدساختگی به کار ببرند یا عنوان مامور یا مستخدم دولت را اختیار یا بر خلاف حقیقت خود را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محلسکنی یا توابع آن است وارد شده و در حالی که حداقل یکی از آنها دارای سلاح ظاهر یا مخفی بوده سرقت کنند و در ضمن سرقتکسی را آزار بدهند و یا تهدید کنند.

سرقت تعزیری مقرون به آزار چیست؟

مجازات سرقت مقرون به آزار حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه و همچنین اگر در ضمن سرقت جرحی نیز واقع شده باشد سارق علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات یعنی ده سال حبس و ۷۴ضربه شلاق محکوم می گردد.

سرقت تعزیری مسلحانه چیست؟

مجازات سرقت تعزیری مسلحانه بر اساس ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه  شلاق می باشد و اگر در ضمن سرقت جرحی نیز واقع شده باشد سارق علاوه بر مجازات جرح، به حداکثر مجازات یعنی ده سال حبس و ۷۴ضربه شلاق محکوم میگردد.

سرقت تعزیری راهزنی و مجازات آن

سرقت تعزیری راهزنی بر اساس ماده ۶۵۳ قانون مجازات شامل هر کسی می شود که در راه ها و شوارع یا خیابان ها به نحوی از انحاء مرتکب راهزنی شود.

در صورتی که رفتار راهزن مطابق قانون دارای مجازات محاربه نباشد به مجازات ۳ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میگردد.

همچنین در تعریف راهزنی آمده است: گرفتن‌اموال مسافران وعابران درراه ها وشوارع که ضمن غافلگیری و تهاجم مسلحانه صورت می گیرد.

منظور از راه ها، راه های عبور عابران پیاده و یا ماشین رو می باشد. همچنین منظور از شوارع، راه های بزرگتری از قبیل بزرگراه ها و اتوبان ها است. که راه های کوچک فرعی از آنها منشعب می شود و تفاوتی ندارد داخل شهر باشد یا بیرون شهر.

راهزنی مقید به تعداد معینی از افراد نیست و حتی با یک نفر هم جرم راهزنی محقق می شود.

حفظ امنیت طرق و‌شوارع در درجه نخست اهمیت قرار دارد اعم از اینکه مهاجمان در راهزنی مالی برده باشند یا نه.

در صورتی که رفتار سارق، بر اساس ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی محاربه تشخیص داده شود به انتخاب قاضی به یکی از مجازاتهای مذکور در ماده ۲۸۲ قانون مجازات اسلامی شامل اعدام، صلب، قطع دست راست و پای چپ و یا نفی بلد که کمتر از یک سال نیست محکوم میگردد.

سرقت تعزیری شبانه توسط دو نفر یا بیشتر که حداقل یکی از آنها دارای سلاح ظاهری یا مخفی باشد

بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی در صورتی که بر سارق حمل کننده سلاح عنوان محارب صدق نکند مرتکبان به ۵ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میگردند و اگر بر حامل سلاح عنوان محارب صدق نماید مجازات محارب را خواهد داشت.

مجازات شروع به سرقت تعزیری چیست؟

بر اساس ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی در صورتی که رفتار متهم تحت عنوان شروع به جرم سرقت تعزیری تشخیص داده شود براساس ماده ۶۵۵ قانون مجازات اسلامی تا ۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه می باشد.

نمونه لایحه دفاعیه سرقت