خصوصیات وکیل مدافع
از خصوصیاتی که یک وکیل مدافع باید داشته باشد چه می دانید؟
وکیل مدافع جهت دفاع از حقوق موکلین خود و بنا بر شرایط شغلی خود میبایست دارای خصوصیاتی باشد و اولین خصوصیت لازم جهت حل مسائل حقوقی پیش روی وکیل مدافع این است که دانش حقوقی وی در سطحی باشد که بتواند مسئله وکالتی را ازلحاظ قانونی موردبررسی قرار داده و بتواند مسئله پیش رو را ازلحاظ قانونی مورد تحلیل و استدلال منطقی قرار دهد و واژههای ناآشنای قانونی را برای موکل مورد تحلیل قرار دهد و این خصوصیت قبل از صدور پروانه وکالت کارآموزی یا وکالت پایهیک دادگستری توسط مرجع قانونی مورد آزمون علمی قرارگرفته است و سطح دانش حقوقی وکلای دادگستری برحسب رشد علمی خود در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری حقوق قابل ارزیابی توسط موکل میباشد.
خصوصیت وکیل در یادگیری و توسعه سطح دانش حقوقی خود در موضوعی که مشاوره یا حل آن را برعهدهگرفته باعث افزایش عملکرد وکیل مدافع میگردد.
مدل ذهنی وکیل مدافع که میتواند بر اساس دانش یا تجربه کاری او ایجاد شود بهطور مداوم صحیح نخواهد بود چراکه امکان تغییر قوانین یا درک قوانین توسط قضات محاکم مختلف و خصوصیت وکیل در اینکه بپذیرد که مدل ذهنی او ممکن است در مسائل مشابه، اشتباه باشد و ذهن خود را محدود به دانش و تجربه خود نکند و ذهنی پویا در درک مسائل با آخرین راهکارها داشته باشد میتواند از خصوصیات وکیل باشد.
همچنین وکیل مدافع جهت حل مسائل پیش رو میبایست علاوه بر دانش حقوقی دارای مهارتهای فردی باشد ازجمله اینکه وکیل میبایست مهارت شنیدن مسئله پیش رو را داشته باشد چراکه گوش دادن یک مهارت شناختی بوده و عملاً یک فعالیت ذهنی و تحلیلی محسوب میگردد و وکیل مدافع میبایست با تمرکز و توجه تمام ذهن و انرژی خود را برای دریافت پیامهای کلامی و غیرکلامی موکل به کار ببرد و مراقب باشد که موضوعاتی در بحث داخل شود که در چهارچوب موضوع میباشد و قبل از اظهارنظر میبایست کاملاً توجه خود را به شنیدن اظهارات موکل اختصاص دهد و وکیل نباید در لحظه شنیدن و یادداشتبرداری اظهارات موکل نگران پاسخ دادن باشد بلکه با درک صحیح صحبتهای موکل میتواند پاسخی صحیح را در قالب مشاوره حقوقی یا ارائه راهکار ارائه دهد.
یکی از مهارتهای لازم در گوش دادن مؤثر، نحوه طرح سؤالاتی میباشد که باعث اطمینان از گوش کردن و تمرکز وکیل بر پیام کلامی یا غیرکلامی موکل میگردد تعارض فرایندی عادی از تفاوتهای فردی بین وکیل و موکل در ارزشها و نوع نگاه شخصیتی میباشد.
برای رفع تعارضات و بالا بردن مهارت و خصوصیت انتقادی وکیل مدافع باید سؤالاتی که در راستای شنیدن مسئله دارد را از سؤالاتی که جنبه بازجویی صرف دارد تفکیک نموده و با رعایت مهارت سؤال پرسیدن صحیح تعارضی در افکار باقی نمیگذارد چراکه تعارض ذهنی و درونی موکل مثل تعارضات ناشی از تعارض درونی ماندن در کار یا خروج از کار، تعارض درماندن یا مهاجرت کردن، تعارض در باقی ماندن در باورهای قدیمی یا قبول باورهای جدید و تعارضاتی در خصوص راهکارهای حل مسائل زمانی ایجاد میگردد. که درک صحیحی از مسئله پیش رو وجود نداشته باشد و وکیل مدافع میبایست با طرح سؤالاتی مثلاینکه این موضوع چقدر برای موکل دارای ارزش یا اهمیت است؟ آیا موکل از عواقب و پیامدهای قابلانتظار در مسئله پیش رو آگاه است؟ آیا زمان، انرژی و منابع کافی توسط موکل و وکیل برای حل مسئله وجود دارد؟
درصورتیکه تعارضات به نحو صحیح مورد شناسایی قرار گیرد موکل میتواند راحتتر با تعارض شکلگرفته کنار بیاید یا با قبول راهکاری بتواند تعارض را حل نماید یا بتواند با مصالحه نسبت به پایان دادن تعارض اقدام نماید و یا اینکه بهصورت مشارکتی و برد برد و یا با رقابت نسبت به دفاع از حقوق خود تصمیمگیری نماید.
همچنین آگاهی وکیل مدافع از نوع خصوصیات شخصیتی خود، موکل و طرف دعوا میتواند به تصمیمگیری منطقی وکیل مدافع برای حل مسائل پیش رو کمک نماید.
یکی از خصوصیات وکیل مدافع در نوع تفکر او میباشد که میبایست بهاصطلاح دارای تفکر سیستمی با نگاهی به آینده باشد و وکیل مدافع باید بتواند در تصمیمات و ارائه راهکارهای حقوقی خود به جزئیات کلیدی موضوع در آینده و دلایلی که باعث ایجاد مسئله شده و میتواند در آینده نیز تکرار شود توجه نماید.
تصمیمگیری در رفع تعارضات و مسائل پیش روی وکیل مدافع به معنای این است که کدام یک از هزینهای پیش رو توسط وکیل مدافع انتخاب شود و مهارت حل مسئله از اهمیت بالایی در تصمیمگیری دارد و شامل مراحل مختلفی ازجمله تشخیص دقیق صورتمسئله، گردآوری اطلاعات و راهکارهای قانونی حل مسئله، ارزیابی و انتخاب بهترین راهحل دارد و وکیل مدافع باید بتواند میان تصمیم خوب و نتیجه خوب تفکیک قائل و در تصمیمگیری همه جوانب را مدنظر قرار دهد.
یکی از خصوصیات وکیل مدافع در حل مسائل پیش رو فنون و اصول مذاکره میباشد، در مذاکره حداقل دو طرف در آن درگیر هستند و بین خواستها و نیازهای طرفین تعارض وجود دارد و افراد بر اساس انتخاب خود و نه اجبار با یکدیگر مذاکره میکنند و در مذاکره افراد برای دادوستد که زیربنای مذاکره هستند آماده میباشند.
خصوصیت وکیل مدافع در متقاعدسازی در سه سطح متفاوت کارایی دارد و وکیل مدافع در متقاعدسازی باید به این نکات توجه داشته باشد که نباید انتظار داشته باشد که با متقاعدسازی نظر دیگران را تغییر دهد و باید بپذیرد حداقل چیزی که به دست میآورد این است که مسئولیت تصمیم را خود بر عهده میگیرد یا در شرایط بهتر طرف مقابل تصمیم را پذیرفته و در مرحله بالاتر علاوه بر اینکه تصمیم فرد موردقبول قرار میگیرد، طرف مقابل باور درونی بر پذیرش تغییر به دست میآورد.
متقاعدسازی میتواند مقاومت ذهنی افراد را کاهش دهد و این امر با شناخت صحیح تعارضات موجود، طرح سؤالات و پیشنهادها مناسب، توضیح مفاهیم برای طرف مقابل، تنظیم قبلی سخنرانی و پیام انتقالی، بررسی اختلافات و نظرها و پاسخهای احتمالی و بررسی ایرادات و راهکارهایی ازایندست به دست میآید.
زبان بدن یکی از خصوصیات و مهارتهای غیرکلامی وکیل مدافع میباشد که ژستهای بدن، حرکات دستوپا، لمس کردن دیگران، حالتهای ایستاده و نشسته، نحوه دست دادن، علائم چهره و حالات چهره و ارتباط چشمی و زاویه بدن را شامل شده و رشد وکیل مدافع در مهارت زبان بدن میتواند در فرایند وکالت مؤثر واقع گردد.
مدیریت جلسه و زمان از خصوصیات لازم برای وکیل مدافع میباشد و در برخی مواقع میتوان با گفتگو تلفنی، ارسال پیامک یا ایمیل یا برگزاری جلسات بهصورت آنلاین، تشکیل گروه کاری در فضای مجازی مثل شبکههای تلگرام و واتس اپ از تشکیل جلسه حضوری غیرضروری جلوگیری نمود. در صورت تشکیل جلسات، دستور و اهداف جلسه که حد و حدود جلسه را مشخص مینماید بهتر است از قبل مشخص گردد و همچنین است زمان، مکان جلسه و خروجی جلسه که باید مشخص گردد و مواردی ازایندست که از خصوصیات وکیل مدافع در مدیریت جلسات میباشد.
یکی از خصوصیات وکیل مدافع، مهارت گزارشنویسی میباشد؛ منظور از گزارشنویسی گردآوری، طبقهبندی و ثبت اطلاعات و ارائه آن به یک فرد یا گروه مدنظر میباشد که هدف از آن مطلع یا متقاعد کردن طرف مقابل میباشد و ویژگی اصلی گزارشنویسی سادگی فهم آن میباشد که در دنیای حقوق و قوانین گزارشنویسی میتواند از خصوصیات یک وکیل مدافع تلقی گردد.
مهارت وکیل مدافع در ارائه مشاوره حقوقی یکی از خصوصیات لازم برای وکیل مدافع میباشد چراکه مشاور فردی است که میتواند روی یک فرد یا گروه یا سازمان تأثیر گذارد ولی از قدرت مستقیم برای تغییر برخوردار نمیباشد و وقتی صحبت از مسائل حقوقی میشود تعیین محتوای ارائهشده برای اجرای فرایند راهحل را که به جهت کافی نبودن تخصص موکل و متخصص و آگاه بودن مشاور و وکیل مدافع برای تسهیل حل مسائل را مشاوره گویند.
یکی از خصوصیات مورد لزوم یک وکیل مدافع مهارت وی در تنظیم و نوشتن دادخواست و لوایح تنظیمی میباشد، وکیل مدافع در تنظیم و نوشتن لایحه دفاعیه، گفتهها، دلایل و اعتراضات خود را بهصورت نوشتهای که عریضه یا لایحه گفته میشود ارائه مینماید که میتواند در زمان دادخواست یا در صورتجلسات رسیدگی قضایی ارائه گردد و یک دفاعیه میبایست دارای مقدمهای باشد که در آن توضیحاتی در خصوص علت ایجاد مسئله و سابقهای که منجر به بروز مسئله و اختلاف شده است نوشته میشود و همچنین یک لایحه دفاعیه میبایست دارای متن اصلی باشد و در متن اصلی وکیل مدافع دلایل ادعا و استدلالات خود در جهت اثبات یا رد ادعا را مینویسد. و نهایتاً در قسمت نتیجهگیری نتیجه لازمی که از بیان مقدمه و متن اصلی گرفته میشود را مینویسد.
توجه به اصول نگارش و ویراستاری متن و جلوگیری از تکرار و زیاده نویسی و استناد به قوانین و مستندات پیوست برای اثبات ادعاهای موضوع لایحه دفاعیه از دیگر خصوصیات وکیل مدافع محسوب میشود.